۱۰ اشتباه رایج در استفاده از اسپرسوساز که طعم قهوه شما را خراب می‌کند

اسپرسو، شاهکار دنیای قهوه است؛ نوشیدنی غلیظ و پرعطر که بسیاری از علاقه‌ مندان قهوه، آن را اوج هنر باریستا می‌دانند. داشتن یک اسپرسوساز خانگی یا حرفه‌ ای بدون شک قدم بزرگی برای ورود به دنیای اسپرسو است، اما تجربه نشان می‌دهد بسیاری از افراد با وجود بهترین دستگاه‌ها، قهوه‌ای کم‌ کیفیت و بی‌ روح تهیه می‌کنند. دلیل این موضوع ساده است: اشتباهات رایجی که در استفاده از اسپرسوساز رخ می‌دهد. این مقاله با رویکردی کاربردی و آموزشی، ۱۰ خطای متداول را بررسی می‌کند که باعث می‌شوند طعم اسپرسوی شما خراب شود. همچنین راهکارهایی ارائه خواهیم داد تا با اجتناب از این اشتباهات، نوشیدنی شما به سطح کافه‌های حرفه‌ای نزدیک‌ تر شود.

۱. استفاده از دانه‌های قدیمی یا بی‌کیفیت

یکی از بزرگ‌ ترین اشتباها تی که اغلب افراد مرتکب می‌شوند، استفاده از دانه‌های قدیمی یا بی‌ کیفیت است. قهوه درست مانند نان یا میوه تازه است؛ هر چه زمان بیشتری از تاریخ رست دانه‌ها بگذرد، عطر و طعم آن ضعیف‌ تر خواهد شد. بهترین بازه استفاده از قهوه تازه بین ۷ تا ۳۰ روز پس از رست است. نگهداری قهوه در فریزر یا یخچال نیز به دلیل جذب رطوبت و بوهای خارجی توصیه نمی‌شود. اگر قهوه شما بدون کرما و با طعم بی‌حال و تلخ است، به احتمال زیاد دانه‌های شما تازه نیستند. راهکار این است که قهوه را در بسته‌های کوچک‌ تر تهیه کنید و آن را در ظرف دربسته، تاریک و به دور از رطوبت نگهداری نمایید.

۲. استفاده از قهوه آسیاب‌ شده از پیش یا آسیاب تیغه‌ ای

قهوه‌ ای که از قبل آسیاب شده باشد، در مدت کوتاهی اکسید می‌شود و عطر و طعم خود را از دست می‌دهد. اگر اسپرسوی شما بوی کاغذ یا طعم بیات دارد، دلیل اصلی آن همین است. علاوه بر این، بسیاری از افراد از آسیاب‌های تیغه‌ ای استفاده می‌کنند که دانه‌ها را به شکل ناهمگون خرد می‌کنند. نتیجه، عصاره‌ گیری نا متعادل و طعمی نا خوشایند است. بهترین انتخاب، یک آسیاب بور (Burr Grinder) است که ذرات یک دست و یکنواخت تولید می‌کند. نکته طلایی این است که قهوه باید درست قبل از عصاره‌ گیری آسیاب شود تا بیشترین تازگی را حفظ کند.

۳. انتخاب اندازه نامناسب آسیاب

اندازه آسیاب قهوه برای اسپرسو بسیار حساس است. اگر دانه‌ ها خیلی درشت آسیاب شوند، آب به سرعت از میان آنها عبور می‌کند و اسپرسو ترش و رقیق خواهد شد. در مقابل، اگر آسیاب بیش از حد ریز باشد، آب نمی‌ تواند به درستی عبور کند و نتیجه، عصاره‌ ای تلخ و بیش‌ استخراج‌ شده خواهد بود. کلید موفقیت در اینجا تمرین و تجربه است. بسیاری از باریستاها توصیه می‌کنند که در ابتدا با یک اندازه متوسط شروع کنید و با توجه به نتیجه، درجه آسیاب را کمی تغییر دهید تا به طعم دلخواه برسید.

۴. استفاده نکردن از ترازو و اندازه‌ گیری نادرست

خیلی‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند مقدار قهوه مورد نیاز برای اسپرسو را با چشم یا قاشق تخمین بزنند. اما واقعیت این است که حتی ۱ گرم اختلاف می‌تواند طعم اسپرسو را به طور کامل تغییر دهد. استفاده از ترازو دیجیتال دقیق، یکی از ضروری‌ ترین ابزارهای هر باریستای حرفه‌ ای است. نسبت استاندارد برای اسپرسو معمولا ۱:۲ است؛ به این معنی که اگر ۱۸ گرم قهوه آسیاب‌شده استفاده می‌کنید، باید حدود ۳۶ گرم اسپرسو در فنجان داشته باشید. با رعایت این نسبت، طعمی متعادل و حرفه‌ ای خواهید داشت.

۵. تکنیک نادرست در Tamp (فشرده‌ سازی)

یکی از مراحل کلیدی در تهیه اسپرسو، فشرده‌ سازی قهوه در پورتا فیلتر یا همان Tamp کردن است. اگر فشار tamp یکنواخت نباشد، آب راه خود را از بخش‌های کم‌ تراکم پیدا می‌کند و باعث عصاره‌ گیری ناهمسان می‌شود. نتیجه چنین فرآیندی، اسپرسویی با طعمی ضعیف و بدون کرما است. نکته مهم این است که Tamp باید با فشار ثابت (معمولا حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم) و سطحی صاف انجام شود. برای تمرین می‌توانید ابتدا روی ترازو فشار وارد کنید تا احساس فشار درست را در دست خود ایجاد کنید.

۶. تمیز نکردن دستگاه به طور منظم

یکی از اشتباهات مرگبار در استفاده از اسپرسوساز، تمیز نکردن به موقع دستگاه است. باقی‌ماندن ذرات قهوه سوخته در فیلتر، پورتافیلتر یا بخارزن باعث می‌شود هر بار طعم تلخ و سوخته وارد فنجان شما شود. علاوه بر طعم، بهداشت نیز مسئله مهمی است؛ دستگاه‌های کثیف محیطی مناسب برای رشد باکتری و قارچ ایجاد می‌کنند. پس از هر بار عصاره‌ گیری، پورتا فیلتر را بشویید، بخارزن را پاک کنید و به طور دوره‌ ای دستگاه را رسوب‌ زدایی کنید. این کار عمر دستگاه شما را افزایش می‌دهد و طعم قهوه را بهبود می‌بخشد.

۷. استفاده از آب با کیفیت پایین

بسیاری از افراد به کیفیت آبی که استفاده می‌کنند توجهی ندارند. در حالی که بیش از ۹۵٪ اسپرسو را آب تشکیل می‌دهد. استفاده از آب لوله‌ کشی پر از کلر یا آب بسیار سخت، طعم اسپرسو را تلخ و ناخوشایند می‌کند. همچنین املاح موجود در آب سخت باعث ایجاد رسوب در دستگاه می‌شود که عملکرد آن را مختل می‌کند. بهترین انتخاب استفاده از آب فیلترشده یا آب معدنی با سختی کنترل‌ شده است. این کار نه تنها طعم قهوه شما را بهتر می‌کند بلکه از خرابی دستگاه نیز جلوگیری خواهد کرد.

۸. نادیده گرفتن نقش آسیاب جداگانه

بعضی از افراد تصور می‌کنند خرید یک دستگاه اسپرسوساز گران‌ قیمت کافی است. اما حقیقت این است که بدون یک آسیاب حرفه‌ ای، حتی بهترین دستگاه هم نمی‌تواند نتیجه مطلوب بدهد. داشتن یک آسیاب جداگانه با قابلیت تنظیم دقیق درجه آسیاب، به شما کنترل بیشتری روی طعم نهایی می‌دهد. سرمایه‌ گذاری روی یک آسیاب خوب به همان اندازه خرید اسپرسوساز اهمیت دارد.

۹. استفاده نکردن از پورتافیلتر گرم

خیلی از افراد بلافاصله پس از روشن کردن دستگاه، شروع به تهیه اسپرسو می‌کنند. این در حالی است که پورتا فیلتر سرد، بخشی از حرارت آب را جذب می‌کند و باعث می‌شود عصاره‌ گیری ناقص باشد. نتیجه، اسپرسویی کم‌ کیفیت و فاقد کرمای مطلوب است. برای جلوگیری از این مشکل، دستگاه را حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از استفاده روشن کنید یا پورتا فیلتر را با آب داغ پیش‌ گرم کنید.

۱۰. مصرف نکردن اسپرسو در زمان مناسب

اسپرسو یک نوشیدنی لحظه‌ ای است. اگر شات اسپرسو را برای مدت طولانی رها کنید، کرمای آن از بین می‌رود و طعم تلخ و زننده پیدا می‌کند. بسیاری از افراد عادت دارند اسپرسو را آماده کنند و بعد از چند دقیقه مشغول نوشیدن شوند. برای لذت بردن از بهترین طعم، اسپرسو باید بلا فاصله پس از عصاره‌ گیری نوشیده شود.

استفاده از اسپرسوساز نیاز به مهارت و توجه به جزئیات دارد. اشتباهات کوچکی مانند انتخاب دانه‌های قدیمی، آسیاب نادرست یا تمیز نکردن دستگاه می‌تواند تمام زحمات شما را هدر دهد. با اجتناب از ۱۰ اشتباه رایج که در این مقاله بررسی کردیم، می‌توانید کیفیت اسپرسوی خود را چندین برابر کنید. به خاطر داشته باشید که تهیه اسپرسو ترکیبی از علم و هنر است و تنها با تمرین و دقت، می‌توانید به طعم دلخواه خود برسید.